پژوهشكده كودكان استثنايي اولين نهاد پژوهش در زمينه كودكان استثنايي در كشور است كه فعاليت خود را براساس موافقت اصولي شماره ۲۳۱۱/۲۲ مورخ ۲۷/۲/۷۳ و موافقت قطعي مورخ ۱۶/ 74/10 شوراي گسترش آموزش عالي به عنوان مؤسسه پژوهشي وابسته به سازمان آموزش و پرورش استثنايي آغاز كرده و در سال ۱۳۸۳ از اين سازمان جدا شده و به عنوان يكي از پژوهشكده‌هاي پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش به كار خود ادامه داده است. لازم به ذكر است پس از پيوستن به پژوهشگاه، پاسخگويي به نيازهاي پژوهشي سازمان ملي پرورش استعدادهاي درخشان نيز از وظايف اين پژوهشكده تعيين پده است. در اين مدت پژوهش‌ها و كتابها و مقالات متعددي را در زمينه‌هاي تخصصي حوزه نيازهاي ويژه آموزشي به چاپ رسانده است.
انجام پژوهش‌هاي بنيادي و كاربردي درخصوص سياستگذاري، قانونگذاري و برنامه ريزي در زمينه‌هاي آموزشي و تخصصي در حوزه نيازهاي ويژه در هر دو طيف؛ مسائل رواني، زباني، تربيتي، آموزشي، توانبخشي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و حقوقي كودكان با نيازهاي ويژه آموزشي و نيز بهداشت و پيشگيري از معلوليت‌ها در خانواده و اجتماع؛ يافتن روش‌هاي بهتر به منظور بهبود كيفيت در كسب مهارت‌هاي علمي و بالا بردن توانايي‌هاي كودكان با نيازهاي ويژه آموزشي؛ تهيه و تدارك الگوها و آزمون‌هاي مناسب و كاربردي جهت تشخيص و ارزيابي ويژگي‌ها و استعدادهاي كودكان در سنين مختلف به خصوص كودكان پيش از دبستان؛ ارائه روش‌هاي شناسايي، جذب و جايگزيني كودكان استثنايي و نحوة برقراري ارتباط والدين با تأكيد بر يافته‌هاي نوين علمي؛ ارزشيابي برنامه‌هاي آموزشي مربوط به گروههاي مختلف كودكان و ارائه راه‌هاي بهتر جهت پيشبرد هدفها و برنامه‌ها و بهبود عملكردها؛ تعيين خط مشي‌ها و اولويت‌هاي تحقيقاتي و پژوهشي در جهت اهداف سازمان آموزش و پرورش استثنايي كشور؛ كمك به انجام پژوهش در زمينة طراحي سيستم‌هاي آموزشي و پژوهشي و توانبخشي به نحوي كه ناتواني‌هاي ذهني، حسي، حركتي، رفتاري، عاطفي و يادگيري كودكان استثنايي جبران گردد؛ انجام پژوهش‌هايي كه منجر به ارائه راه‌هاي عملي و مؤثرتري براي افزايش كارآيي معلمان و بهبود كيفي محتواي آموزشي و روش‌هاي تدريس و مواد و فضاي آموزشي گردد؛ برقراري ارتباط فعال و سازنده با ساير مؤسسات و جوامع علمي و پژوهشي در داخل و خارج از كشور از طريق برگزاري گردهمايي‌ها، مبادله محقق و يا اجراي پروژه‌ها‌ي تحقيقاتي مشترك جهت دستيابي هر چه بيشتر به علوم تكنولوژي جديد در زمينه‌هاي مرتبط با اهداف و سياست‌هاي پژوهشكده و سازمان ها و معاونت هاي مرتبط به پژوهشكده به لحاظ ماموريتي در محدودة مقررات عمومي كشور از جمله وظايف و دامنه فعاليتي پژوهشكده مي باشد.
پژوهشكده كودكان استثنايي داراي گروههاي مصوب معلوليت‌هاي حسي – حركتي؛ اختلالات رفتاري و ناتواني‌هاي وي‍ژة يادگيري؛ كم‌تواني ذهني ، چند معلوليتي و استعداد درخشان مي باشد كه هرگروه متشكل از اعضاي هيأت علمي و كارشناسان پژوهشي مي‌باشند.
يكي از فعاليتهاي مهم پژوهشكده توليد فصلنامه كودكان استثنايي كه تاكنون بيش از ۸۰ شماره آن به ثمر نشسته است كه حاوي مقالات پژوهشي در خصوص آموزش ، پرورش و توانبخشي كودكان با نيازهاي ويژه آموزشي و حوزه‌هاي وابسته است كه با برخورداري از كـادر علمي مجـرب منتشر مي‌شود. اين نشريه طبق نامه شماره ۳۲۱/۲۹۱۰/۳ مورخ ۲۲/۳/۸۴ كميته بررسي نشريات علمي كشوري داراي امتياز علمي پژوهشي بوده و به كليه مقالات مندرج در اين نشريه امتياز علمي - پژوهشي تعلق مي‌گيرد كه در ارتقاي اعضاي هيأت علمي دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشي مؤثر مي‌باشد. لازم به ذكر است تمامي شماره هاي فصلنامه در سايت آن، www.joec.ir قابل دسترسي است.
همکاران :
- دکتر مژگان فرهبد
- دکتر سارا یداللهی
- دکتر الهام توکلی
- دکتر شهرناز بخشعلی زاده
- دکتر بهنام بهراد
- دکتر علی عربانی دانا
- دکتر بهروز حاجیلو