تاريخچه:
به منظور تجهيز علمي نيروهاي صف و ستاد، پشتيباني علمي وزارت آموزش و پرورش و در راستاي تأمين بخشي از نيـازهـاي پژوهشـي كشـوردرحـوزه تعليم و تربيت و توسعه و گسترش پژوهش در اين حوزه، و نيز در جهت تجميع مراكز و مؤسسات پژوهشي وزارت متبوع، پژوهشگاه مطالعات آموزش وپرورش (RIE) وابسته به وزارت آموزش و پرورش براساس مجوز مورخ ۱۳۸۳/۱۲/۹ شوراي گسترش آموزش عالي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري تأسيس شد.
اهـداف :
۱. تـوسعه و گـسترش پژوهش درزمينه‌هاي مـرتبط بـا آموزش و پرورش.
۲. زمينه‌سازي مناسب براي ارتقاي فعاليت‌هاي پژوهشي مرتبط .
وظايف و اختيارات:
۱. بررسي و شنـاسايي نيازهاي پژوهشي در زمينه‌هاي مرتبـط با آموزش و پرورش.
۲. اجراي طرح‌هاي پژوهشي بنيادي، كاربـردي و تـوســعه‌اي بـه منظور تحقق اهداف پژوهشگاه.
۳. فراهم آوردن امكانات لازم و متناسب با فعاليت‌هـاي پـژوهشـي مرتبط.
۴. همكاري پژوهشي با دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهـشي داخـل و خارج كشوربه منظـورارتقـاي كيفيت فعـاليت‌هــاي پـژوهشي در زمينه‌هاي مرتبط با آموزش و پرورش با رعايت قوانين و مقررات مربوط.
۵. ارائة خدمات مشاوره‌اي به اشخاص حقيقي و حقـوقي بـر اسـاس نتـايـج فعــاليت‌هـاي علمي و پژوهشي انجـام شده در پژوهشگاه.
۶. انتشار مجله، كتاب علمي، جزوه آموزشـي، تـوليـد نـرم افزار و برنامه‌هاي رايانه‌اي متناسب با اهـداف پژوهشگاه طبـق ضوابط و مقررات مربوط.
۷. برگزاري همايش‌هاي علمي و ارائه دستاوردهـاي پژوهـشي در قالب كارگاه‌هاي آموزشـي بـا رعـايت ضوابط و مقررات مربوط.
ساختار:
پژوهشكده‌هاي تعليم و تربيت، كودكان استثنايي، خانواده و مدرسه ،برنامه ریزی درسی و نوآوری های آموزشی ، مـركز پژوهشي آموزش و پرورش روستايي، عشاير و چند زبانه تبريز، مرکز ملی مطالعات
بین المللی تیمز و پرلز، بدنة اصلي و فعلی اين نهاد پژوهشي را تشكيل مـي‌دهند. هـريك از این پژوهشكده‌ها با توجه بـه حیطه فعالیتشان ونيازهاي پژوهشي خود و همچنین ساختاركلي نظام آموزش و پرورش و نيازهاي پژوهشي بخش‌هاي مختلف آن، چند گروه پژوهشی را در بر می گیرند.
لازم به توضيح است كه رفع بخش عمــده‌اي از نيازهـاي پژوهشي وزارت آموزش و پرورش از طريق پژوهشكده‌هـاي يـاد شـده وكميته‌هاي پژوهشي وابسته به معاونت‌هاي حوزة ستادي صورت مي‌گيرد.
هر يـك از گـروه‌هـاي پژوهشي داراي پاره‌اي وظـايف اختــصاصـي هستند و درعين حال ازوظايف مشترك و مشابه نيز برخوردارند.
مهم ترين وظايف مشترك اين گروه‌ها عبارت است از :
۱. بررسي و ارزشيابي پيشنهاده‌هاي پژوهشي
۲. تهية اولويت‌هاي تحقيقاتي مرتبط با اهداف.
۳. تهية پيشنهاده‌هاي پژوهشي مرتبط با اهداف.
۴. جهت دهي به تحقيقات و هدايت آنها در راستاي نيازهاي آموزش و پرورش.
۵. تشكيل منظم و مستمر جلسات شورا.
۶. انجام پژوهش در زمينة اولويت‌هايپژوهشي تعيين شده.
۷. ارايه اطلاعات پژوهشي و خدمات مشاوره‌اي بـه پژوهشگران.
۸. شناسايي مسايل و مشكلات پژوهشي.
۹. پاسخ‌گويي به سوال‌هاي پژوهشگران و دانشجويان و اظهارنظر راجع به طرح‌هاي پژوهـشي دانشجـويان و محققان.
۱۰. همـكاري اطلاعاتي و تخصصي با ديگر گروه‌هاي پژوهشـي در پژوهشگاه و انجام تحقيقات مشترك و بين گروهي.
۱۱. تأليف و ترجمة كتاب‌ها و مقالات.
۱۲. نظارت بر اجراي طرح‌هاي پژوهشي مصوب.
۱۳. شناسايي پژوهشگران برتر و فراهم كردن زمينة همكاري با آنها.
۱۴. ارتباط با ساير مؤسسات و مراكز پژوهشي.
۱۵. همكاري با نشريات آموزش و پرورش در زمينة اطلاع رساني.
۱۶. تشكيل كميته‌هاي تخصصي.
۱۷ . تهيه‌ي گزارش‌هاي فصلي و سالانه.
۱۸. شناسايي مستمر مسايل مبتلا به آموزش و پرورش.