پژوهشكده
كودكان استثنايي اولين و تنها نهاد پژوهش در زمينه كودكان استثنايي در كشور است كه
فعاليت خود را براساس موافقت اصولي
شماره 2311/22 مورخ 27/2/73 و موافقت قطعي مورخ
16/ 10/74 شوراي گسترش آموزش عالي به عنوان مؤسسه پژوهشي وابسته به
سازمان آموزش و
پرورش استثنايي آغاز كرده و در سال 1383 از اين سازمان جدا شده و به عنوان يكي از
پژوهشكده‌هاي پژوهشگاه مطالعات
آموزش و پرورش به كار خود ادامه داده است و در اين
مدت پژوهش‌ها و كتابها و مقالات متعددي را در زمينه‌هاي تخصصي حوزه استثنايي
به
چاپ رسانده است.
* هدف
انجام
پژوهش‌هاي
مرتبط با آموزش و پرورش و توانبخشي گروههاي مختلف كودكان با نيازهاي ويژه و نيز تامين منابع مورد نياز براي آموزش
كارشناسان معلمان و والدين، بخشي از اهداف اين پژوهشكده را به خود اختصاص داده
است.
* وظايف
-- انجام
پژوهش‌هاي بنيادي و كاربردي پيرامون مسائل رواني، زباني، تربيتي، آموزشي،
توانبخشي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و حقوقي كودكان استثنايي و نيز بهداشت و
پيشگيري از معلوليت‌ها در خانواده و اجتماع.
-- تحقيق
و پژوهش و يافتن روش‌هاي بهتر به منظور بهبود كيفيت در كسب مهارت‌هاي علمي و بالا
بردن توانايي‌هاي كودكان استثنايي.
-- پژوهش
براي تهيه و تدارك الگوها و آزمون‌هاي مناسب و كاربردي جهت تشخيص و ارزيابي ويژگي‌ها
و استعدادهاي كودكان در سنين مختلف به خصوص كودكان پيش از دبستان.
-- انجام
پژوهش‌ها و ارائه روش‌هاي شناسايي، جذب و جايگزيني كودكان استثنايي و نحوة ارتباط
والدين با تأكيد بر يافته‌هاي نوين علمي.
-- پژوهش
در زمينة ارزشيابي برنامه‌هاي آموزشي مربوط به گروههاي مختلف كودكان استثنايي و
ارائه راه‌هاي بهتر جهت پيشبرد هدفها و برنامه‌ها و بهبود عملكردها.
-- همكاري
در تعيين خط مشي‌ها و اولويت‌هاي تحقيقاتي و پژوهشي در جهت اهداف سازمان آموزش و
پرورش استثنايي كشور.
-- كمك
به انجام پژوهش در زمينة طراحي سيستم‌هاي آموزشي و پژوهشي و توانبخشي به نحوي كه
ناتواني‌هاي ذهني، حسي، حركتي، رفتاري، عاطفي و يادگيري كودكان استثنايي جبران
گردد.
-- فراهم
نمودن تسهيلات لازم جهت توسعه و هدايت فعاليتهاي
تحقيقاتي و پژوهشي در جهت شناخت و دستيابي به راه‌حل‌هاي مناسب.
-- انجام
پژوهش‌هايي كه منجر به ارائه راه‌هاي عملي و مؤثرتري براي افزايش كارآيي معلمان و
بهبود كيفي محتواي آموزشي و روش‌هاي تدريس و مواد و فضاي آموزشي كودكان استثنايي
گردد.
-- برقراري
ارتباط فعال و سازنده با ساير مؤسسات و جوامع علمي و پژوهشي در داخل و خارج از
كشور از طريق برگزاري گردهمايي‌ها، مبادله محقق و يا اجراي پروژه‌ها‌ي تحقيقاتي
مشترك جهت دستيابي هر چه بيشتر به علوم تكنولوژي جديد در زمينه‌هاي مرتبط با اهداف
و سياست‌هاي پژوهشكده و سازمان آموزش و پرورش استثنايي در محدودة مقررات عمومي
كشور.
* تشكيلات
رييس:
از بين اعضاي هيأت علمي و با پيشنهاد و حكم رياست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش
براي مدت چهار سال منصوب مي‌شود.
* وظايف رئيس
-- اهتمام در بوجود آوردن محيطي اسلامی و تقويت روح وحدت اسلامي بين
كاركنان از طريق حركت در خط ولايت فقيه.
-- برنامه‌ريزي، سازماندهي، هماهنگي، نظارت و هدايت كليه فعاليتهاي
لازم براي دستيابي به اهداف پژوهشكده.
* شوراي پژوهشي: شوراي پژوهشي مركب
از رييس پژوهشكده، معاون پژوهشي، مديران گروههاي پژوهشي(به‌عنوان عضو غيرثابت)، چهار
نفر از شخصيت‌هاي علمي پژوهشي صاحب‌نظر در حوزة آموزش و پرورش به پيشنهاد رييس پژوهشكده
و با تأييد شوراي پژوهشگاه براي مدت دو سال مي‌باشد.
* وظايف و اختيارات شوراي پژوهشي
-- بررسي
و پيشنهاد اولويت‌هاي پژوهشي و ارائه به شوراي پژوهشگاه.
-- بررسي
و تصويب طرح‌هاي پژوهشي پيشنهادي واصله پس از توصيب شوراي پژوهشي گروه با توجه به
اولويت‌هاي مصوب.
-- بررسي
طرح‌هاي پژوهشي بالاتر از سقف تعيين شده براي پژوهشكده و ارايه طرح‌هاي تصويب شده
به شوراي پژوهشگاه جهت تصويب نهايي.
-- حمايت
از اجراء پژوهش‌هاي بين رشته‌اي و بين گروهيي و فراهم آوردن امكانات و ايجاد
هماهنگي لازم براي انجام آنها.
-- بررسي
و تصويب تقاضاهاي فرصت مطالعاتي، سفرهاي علمي و شركت در همايش‌هاي بين‌المللي و
ساير مأموريت‌هاي علمي بين‌المللي و پيشنهاد آن به شوراي پژوهشگاه.
-- نظارت
بر حسن اجراي طرح‌هاي پژوهشي جاري در پژوهشكده با استماع گزارش دوره‌اي رييس
پژوهشكده
-- بررسي
و تصويب پيشنهادهاي مربوط به تشكيل ميزگردها و نشست‌هاي علمي و تخصصي و جلسات
ارايه يافته‌هاي پژوهشي در چارچوب برنامه مصوب سالانه پژوهشكده و پژوهشگاه و در قالب
اعتبارات مصوب
-- پيشنهاد
سه نفر ناظر براي هر طرح پژوهشي مصوب در گروههاي پژوهشي و پژوهشكده به رئيس
پژوهشگاه
-- بررسي
و اظهار نظر در خصوص موارد ارجاعي از سوي رئيس پژوهشگاه و پژوهشكده
* گروههاي پژوهشي:
متشكل از اعضاي هیأت علمي و كارشناسان پژوهشي مي‌باشند.
اعضاي هيأت علمي پژوهشكده از نظر مقررات استخدامي و نحوة انتخاب و گزينش علمي و
عمومي تابع مقررات مؤسسه‌هاي پژوهشي وزارت علوم و تحقيقات و فناوري مي‌باشند كه
مركب از سه گروه با عنوان ذيل مي‌باشند:
v --گروه معلوليت‌هاي حسي - حركتي
v --گروه اختلالات رفتاري و ناتواني‌هاي وي‍ژة يادگيري
v --گروه كم‌تواني ذهني و چند معلوليتي
* وظايف گروههاي پژوهشي
--شناسايي
مستمر اولويت‌هاي پژوهشي مربوط به پيشگيري، ارزيابي، جايگزيني، آموزش و توانبخشي
كودكان داراي معلوليت‌هاي مرتبط با حوزه فعاليتهاي گروه؛
--ارائه
برنامه ميان مدت و سالانة پژوهشي با توجه به مسائل شناسايي شده؛
-- بررسي و تدوين اولويت‌هاي پژوهشي؛
--تدوين
پروپوزال‌هاي پژوهشي براي مطرح كردن در شوراي پژوهشي؛
-- اجراي
پژوهش براساس پروپزال‌هاي مصوب شوراي پژوهشي؛
-- نظارت بر كيفيت اجراي طرح‌هاي پژوهشي مصوب؛
-- بررسي پروپوزال‌هاي پژوهشي ارجاع شده به گروه؛
--انجام
ساير وظايف محوله از سوي رياست و معاونت پژوهشكده؛
* شوراي نشر:
شوراي نشر مركب از رئيس
پژوهشكده، سه نفر از متخصصان و صاحب‌نظران برجسته موضوعي از ميان اعضاي هيأت علمي
به پيشنهاد رئيس شورا و تأييد رئيس پژوهشگاه و يكي از مديران گروهي پژوهشي
پژوهشكده به تناسب موضوع جلسه و با انتخاب رئيس شورا، مي‌باشد.
* وظايف شوراي نشر
-- وظايف شوراي نشر پژوهشكده شامل كليه فعاليتهاي توليد آثار تا پيش
از كارهاي مربوط به آماده‌سازي و انتشار آنها است. فعاليتهاي مربوط به آماده‌سازي
و انتشار آثار شامل موارد زير است: حروفچيني، نمونه‌خواني، صفحه‌آرايي، طراحي روي
جلد، اخذ مجوز چاپ، توزيع، تمهيد مقدمات و عقد قرارداد با پديدآورندگان. اين
فعاليتها از وظايف مديريت خدمات نشر پژوهشگاه مي‌باشد.
-- سياستگذاري در زمينه توليد و نشر آثار علمي و پژوهشي پژوهشكده و
ارايه به شوراي پژوهشي پژوهشگاه جهت تصويب و ابلاغ
-- نيازسنجي، برنامه‌ريزي و نظارت بر فعاليتهاي مربوط به توليد و
نشر آثار علمي و پژوهشي پژوهشكده.
-- تهيه پيش‌نويس برنامه و بودجه ساليانه شورا
-- بررسي آثار علمي و پژوهشي دريافتي، تعيين داوران و تصميم‌گيري در
مورد تاييد، اصلاح يا رد آنها بر اساس مقررات و ضوابط تعيين شده
-- ارزشيابي عملكرد شوراي نشر پژوهشكده
-- تصميم‌گيري دربارة تجديد
چاپ، شمارگان، نحوه اطلاع‌رساني، اولويت نوبت چاپ و مقاصد توزيع آثار برعهدة شوراي
نشر پژوهشكده است.
-- تصميم‌گيري دربارة انتشار آثار با مشاركت صاحب اثر يا ناشران ديگر
بر عهده حوزة نشر پژوهشگاه است
* فصلنامه
فصلنامه پژوهش در حيطه كودكان استثنايي
كه تاكنون 36 شماره آن به چاپ رسيده، حاوي پژوهش‌هاي بنیادي، كاربردي و توسعه‌اي
در خصوص آموزش و پرورش و توانبخشي كودكان استثنائي و حوزه‌هاي وابسته است كه با
برخورداري از كـادر علمي مجـرب منتشر مي‌شود. اين نشريه طبق نامه شماره
321/2910/3 مورخ 22/3/84 كميته بررسي
نشريات علمي كشوري داراي امتياز علمي پژوهشي بوده و به كليه مقالات مندرج
در اين نشريه امتياز علمي - پژوهشي تعلق مي‌گيرد كه در ارتقاي اعضاي هيأت علمي
دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشي مؤثر مي‌باشد.( www.joec.ir )