گزارشی از اولين نشست تخصصی گروه پژوهشي تعليم و تربيت اسلامي پژوهشکده تعلیم و تربیت با عنوان: « تحلیل شكاف نظريه و عمل تربيتي و تبيين نقش پژوهش های کاربردی تربیتی در مواجهه با آن »

اولين نشست تخصصي با عنوان تحلیل شكاف نظريه و عمل تربيتي و تبيين نقش پژوهش های کاربردی تربیتی در مواجهه با آن روز سه شنبه مورخ 96/928 با حضور جمعي از كارشناسان و اعضاء هيات علمي پژوهشگاه و حوزه ستادي در سالن جلسات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش برگزار شد. در ابتدا آقاي دكتر كريمي رياست محترم پژوهشكده تعليم و تربيت ضمن خير مقدم به اعضاي حاضر در جلسه به ذكرنكاتي پيرامون اهميت ورود به بحث "نظريه در حوزه تعليم و تربيت" و وجود "شكاف بين نظر و عمل در حوزه تعليم و تربيت اسلامي" پرداختند. در ادامه آقای دكتر صادق زاده (ارائه دهنده بحث) خلاصه اي از ديدگاه خود را در خصوص این حوزه بیان نمودند.

ایشان مقدمتاً اهميت پرداختن به اين موضوع را مطرح و ياد آور شدند كه دنیای امروز به گونه ای است که سیاست گذاریها و برنامه ریزی ها به طور متمرکز انجام می شود وبه شرایط متفاوتی که عمل تربیتی در سطح ملی و منطقه ای در آن اتفاق می افتد توجه لازم صورت نمي گيرد ، از اين رو است كه دستاوردهای دانش وپژوهش تربیتی تاثیر چندانی در حوزه سیاستها و عمل تربیتی از خود به جا نمي گذارد .اين جاست كه معضل ناکارآمدی دانش وپژوهش تربيتي مطرح مي شود ، به گونه ای که بایستی از این معضل به منزله چالشی مهم یاد کرد .ايشان ياد آور شدند اين چالش ، چالش جهاني است .اما در اين جا قصد ما اين است كه صرفا بر چالش شکاف آشکار بین دستاوردهای دانش وپژوهش تربیتی با سیا ست ها واعمال تربیتی رایج در کشور خودمان (جمهوري اسلامي ايران) متمرکز شويم. بر اين اساس در اين سخنراني تلاش بر اين است كه با ارائه تحلیلی از نحوه پیدایش این چالش، راه حلی مناسب و عملی برای مواجهه هوشمندانه و برون رفت از اين شكاف پیشنهاد نمائیم.

دکتر صادق زاده در ادامه ابتدا به ماهيت نظريه پردازانه علوم تربيتي پرداختند و ياد آور شدند كه مساله اصلي، در پژوهش نظري در حوزه علوم تربيتي اين است كه پرسش مشخص است و ناظر بر يك مشكل كلي و انتزاعي است، به طوري كه پژوهشگر در صدد است براي پاسخ به اين پرسش مشخص(كلي و انتزاعي)به گونه اي روشمند و نو آورانه پاسخ عام و جهان شمول بدهد . اما سوال جدي كار گزاران نظام آموزشي كه با عمل تربيت در گيرند اين است كه چگونه مي توان از دستاوردهاي معتبر نظري علوم تربيتي در جهت حل مشكلات عملي خود استفاده نمايند . اين افراد يعني كارگزاران نظام آموزشي طالب پاسخگويي روشمند و عالمانه به مسائل اين جا و اكنون هستند و پاسخ هاي كلي و انتزاعي (فرا زماني و فرا مكاني ) را دنبال نمي كنند و انگيزه اي هم براي يافتن پاسخ هاي فرا زماني و فرا مكاني ندارند. اين جاست كه شكاف بين نظر و عمل مطرح مي شود و وجود این شکاف امری طبیعی است. حال به جای اینکه نظریه پردازان و عمل ورزان را مقصر بدانیم لازم است به تحلیل این موضوع بپردازیم که چرا این اتفاق افتاده است؟ و بهترین راه حل برای مواجهه با این شکاف يعني بین نظریه پردازی و عمل چيست؟

به اعتقاد ايشان ، در چنين شرايطي پاسخ كارگزاران نظام آموزشي پيرامون چگونگي كاستن از شكاف بين نظر و عمل را مي توان در انجام پژوهش هاي كاربستي دنبال نمود . بر اين اساس ايشان به طور مفصل به مفهوم پژوهش كاربستي و روش شناسي پژوهش هاي كاربستي در حوزه تعليم و تربيت پرداختند. تمركز ايشان در انجام پژوهش هاي كاربستي ،تكيه بر پشتوانه نظري، اتخاذ رويكرد تركيبي ، توجه به اقتضائات بومي و مسائل فرهنگي يا به عبارتي اين جا و اكنون بود كه به طور مفصل اين موضوع را مورد بررسي قرار گرفت . به دنبال اين ارائه، سوالاتي از سوي تني چند از اعضاء شركت كننده مطرح شد كه به دليل ضيق وقت و پايان جلسه ، پاسخگويي به سوالات به جلسه آتی موكول شد .